Jęczmień jary plasuje się w ścisłej czołówce zbóż wysiewanych na polach w Polsce. Corocznie pola tego zboża rozciągają się na powierzchni około 760 tysięcy hektarów. Jęczmień jary uprawia się głównie na cele paszowe oraz browarne – to właśnie słód jęczmienny jest najważniejszym składnikiem piwa. Jęczmień ma stosunkowo wysokie wymagania glebowe. Aby ochronić uprawę przed chorobami grzybowymi, zapewnić wysokie plonowanie i optymalną jakość ziarna, należy zastosować odpowiednie środki ochrony. Co każdy rolnik powinien wiedzieć o uprawie jęczmienia jarego, a także o uprawie jęczmienia ozimego? Czyn różni się ona od jęczmienia ozimego? Sprawdź!
Spis treści
Jęczmień jary – wymagania glebowe
Jęczmień jary charakteryzuje się wysokimi wymaganiami glebowymi. Ze względu na słabo rozwinięty system korzeniowy i niedługi okres wegetacji, zboże powinno być siane na glebach niezakwaszonych, optymalnie o pH 6-6,5, zasobnych w wodę i składniki pokarmowe. Nie zaleca się zakładać upraw na stanowiskach o nieuregulowanym odczynie. Najlepszy rezultaty osiągniemy, siejąc jęczmień jary na glebach klasy I-IIIb. Uprawa jęczmienia jarego na cele browarne wymaga wybrania lepszego stanowiska niż w przypadku założenia uprawy na cele paszowe.
Warto mieć świadomość, że jęczmień jary jest szczególnie wrażliwy na wahania wody. Zbyt duża ilość wody skutkuje wyleganiem roślin oraz sprzyja rozwojowi groźnych chorób grzybowych, szczególnie na początkowych etapach rozwoju.
Siew jęczmienia jarego
Jęczmień jary na tle innych zbóż wyróżnia się dużą krzewistością, szczególnie w przypadku wcześniejszego siewu. Niższa temperatura sprawia, że korzenie szybko się rozwijają, a w późniejszych etapach rozwoju są bardziej odporne na suszę. Jednoznaczne wskazanie optymalnego terminu siewu jest niemożliwe, jednak w większości przypadków mieści się on w przedziale 20 marca a pierwszą dekadą kwietnia. Optymalna obsada jęczmienia wykorzystywanego w browarnictwie wynosi ok. 350 kiełkujących nasion na 1 m2, a zboża pastewnego – 300 kiełkujących nasion na 1m2. Materiał siewny umieszcza się na głębokości około 3 cm.
Powszechnie popełnianym przez początkujących rolników jest zbyt gęsty siew. Przekroczenie zalecanych dawek prowadzi do zwiększenia ryzyka porażenia chorobami, wylegania oraz obniżenia jakości ziarna. Uprawa jęczmienia jarego jest nieefektywna w przypadku siania na glebach zakwaszonych, dobrania złych środków ochrony roślin. Źle dobrane ziarna do siewu powodują spadek plonowania roślin.
Siew jęczmienia ozimego
Dla jęczmienia ozimego charakterystyczny jest krótszy okres wegetacji. Decydując się na uprawę jęczmienia ozimego, trzeba pamiętać o wczesnym (w porównaniu z innymi zbożami ozimymi) siewie. Jęczmień ozimy również charakteryzuje się dużą krzewistością. Ma wysoki potencjał plonowania i wykazuje odporność na wiosenną suszę. Optymalny odczyn gleby to ph między 6,0 a 7,0. Najlepszym przedplonem dla jęczmienia ozimego jest między innymi rzepak ozimy, wczesne ziemniaki, mieszanki roślin strączkowych uprawiane na susz lub zielonkę.
Termin siewu jęczmienia ozimego
Rośliny ozime w Polsce siane są po zakończeniu okresu jesiennej wegetacji. Nie brakuje sezonów gdy jesień w Polsce jest wyjątkowo krótka i nadejście zimy jest zdecydowanie szybsze niż w sezonach ciepłej i długiej jesieni. Jako optymalny terminu siewu jęczmienia ozimego można przyjąć miesiąc wrzesień – jednak przy wyborze odpowiedniego tygodnia należy uwzględnić aktualne warunki pogodowe. Słabo rozwinięty system korzeniowy powoduje duże wymagania nawozowe. Nawożenie jęczmienia ozimego azotem, należy przeprowadzić tylko w przypadkach, gdy jest to konieczne (mniej zasobne gleby lub słaby przedplon)
Ochrona jęczmienia jarego
Jęczmień jary przegrywa w walce z chwastami o światło słoneczne, wodę i składniki pokarmowe zapewniające prawidłowy wzrost. Ważne jest, aby w okresie między fazą 2 liścia, a fazą liścia flagowego, stosować starannie skomponowaną mieszankę herbicydów. Jak wygląda nawożenie jęczmienia jarego? Ochronę insektycydową i przeciw grzybom siejącym spustoszenie na polach i można rozpocząć już podczas nawożenia dolistnego.
Jęczmień jary a ozimy – najważniejsze różnice
Polscy rolnicy z powodzeniem uprawiają nie tylko jęczmień jary, ale również ozimy – zboże o wysokim potencjale plonowania. Jęczmień ozimy wykorzystywany jest przede wszystkim w przemyśle paszowym i spożywczym, rzadziej browarnictwie. Do największych zalet jęczmienia ozimego zalicza się wysoką potencjalną produkcyjność wynikającą przede wszystkim ze zdolności do wytworzenia dużej liczby kłosów na jednostce powierzchni i z silnego rozkrzewienia. Ponadto, jęczmień ozimy wykazuje dużą odporność na suszę wiosenną. W porównaniu z innymi ozimymi zbożami, na przykład pszenicą czy pszenżytem, szybko dojrzewa, co przyspiesza termin zbiorów. Wymaga bardzo starannej i terminowej uprawy – powinien być wysiewany w glebę odleżałą i zasobną w składnik pokarmowe.