Obniżone poziomy manganu często występują na glebach o charakterze kwaśnym, piaszczystym lub lessowym, gdzie poziom pH jest znacznie podniesiony. Podobne zjawisko obserwuje się na glebach lekkich, które są zarówno bogate w materię organiczną, jak i wapień, szczególnie gdy pH przekracza wartość 8 oraz w przypadkach, gdy gleba jest odpowiednio spulchniona w warstwie ornej.
Objawy Niedoboru Manganu w Kukurydzy
Objawy niedoboru manganu mogą pojawiać się na różnych etapach rozwoju roślin:
Plantacje i rośliny kukurydzy mogą przyjmować żółtawy kolor,
Młode liście mogą wykazywać odbarwienia od białego do żółtego w przestrzeniach między żyłkami,
W przypadku poważnego niedoboru na liściach mogą pojawiać się martwicze plamy,
Odstępy między węzłami rośliny mogą być skrócone,
Brzegi blaszek liściowych często bywają pofalowane,
Liście mogą być wydłużone i zwisające,
Starsze liście u podstawy rośliny pozostają zielone, podczas gdy reszta rośliny wykazuje objawy niedoboru,
Rośliny dotknięte niedoborem często rosną w nieregularnych ogniskach, przy czym miejsca o spulchnionej glebie są na nie bardziej narażone. W miejscach gdzie gleba jest ubita, rośliny mogą wykazywać bardziej zielony kolor.
Niedobór Manganu w kukurydzy. Odbarwienia między nerwami blaszek najmłodszych liści.
Metody Diagnozowania Niedoboru Manganu w Roślinach.
W celu właściwej diagnozy stanu niedoboru manganu, bardziej efektywna okazuje się być analiza tkanki roślinnej niż analiza samej gleby. Może to wynikać z faktu, że mangan, mimo swojej obecności w glebie, często występuje w formie utlenionej, która jest trudno przyswajalna dla roślin. Aby uzyskać bardziej miarodajne wyniki, zaleca się porównanie poziomu manganu w próbkach roślin z objawami niedoboru oraz w roślinach zdrowych. Dla pełniejszej analizy, zaleca się pobrać próbki z około 20 roślin wykazujących symptomy niedoboru manganu.
Plantacja o niedoborze Mn: miejscami wygląd roślin jasnozielony do żółtego.
Czynniki ryzyka niedoboru manganu w glebie
Ryzyko niedoboru manganu w glebie jest związane z kilkoma kluczowymi czynnikami:
Gleby bardzo spulchnione, które utrudniają kontakt korzeni roślin z glebą,
Gleby o wysokiej zawartości substancji organicznych, przekraczającej 4%,
Gleby pierwotnie kwaśne, których poziom pH został sztucznie podniesiony do wartości powyżej 6,5,
Gleby wapienne o piaszczystej teksturze, charakteryzujące się pH wyższym niż 8.
Metody leczenia i zapobiegania niedoborowi manganu w roślinach
Aby skorygować niedobór manganu, zaleca się stosowanie metody rozpylania manganu bezpośrednio na liście. Ta technika jest najbardziej skuteczna, gdy zostanie zastosowana szybko po wykryciu pierwszych symptomów niedoboru. Istnieje kilka form nawozów manganowych, które mogą być używane w różnych koncentracjach:
Siarczan manganu w postaci proszku 26-28% manganu,
Siarczan manganu w płynie 15% manganu,
Tlenek manganu 63% manganu,
Chelatowany mangan 12% manganu.
Podczas łagodnego niedoboru, który pojawia się później w sezonie wegetacyjnym, zalecane jest zastosowanie około 1 kg czystego manganu na hektar w fazie 12-13 liści, co powinno przynieść zadowalającą poprawę. W przypadku silniejszego niedoboru, który pojawia się wcześnie, konieczne może być dwukrotne nawożenie nalistne. Pierwsze nawożenie powinno nastąpić w fazie 4-6 liści w ilości 600 g czystego manganu na hektar, skoncentrowane na rzędach upraw. Drugie nawożenie, a czasem nawet trzecie, jeśli objawy niedoboru nadal się utrzymują, powinno nastąpić między fazą 10 liści a końcowym okresem nawożenia, również w dawce 1 kg Mn na hektar.
Strategie zapobiegania niedoborowi manganu
Nawożenie manganem bezpośrednio do gleby często okazuje się mało efektywne, dlatego nie zaleca się tej metody jako głównego sposobu zapobiegania niedoborowi manganu. Aby minimalizować ryzyko niedoboru, zalecane jest unikanie nadmiernej i głębokiej mechanicznej uprawy gleby. Nadmierne rozdrabnianie gleby powinno być ograniczone jedynie do obszarów, gdzie następuje siew nasion. Ponadto, wałowanie podłoża może pomóc w łagodzeniu niedoboru manganu, choć nie jest to rozwiązanie, które całkowicie eliminuje problem. Takie działania pomagają w utrzymaniu stabilniejszego środowiska, które sprzyja lepszemu dostępowi roślin do manganu zawartego w glebie.
Podsumowanie
Zarządzanie zasobami manganu w glebie wymaga holistycznego podejścia, które obejmuje zarówno szybkie rozpoznawanie i reagowanie na objawy, jak i odpowiednie metody leczenia i prewencyjne zarządzanie glebą. Rozumienie specyfiki gleby oraz potrzeb roślin pozwala na skuteczniejsze zapobieganie problemom związanym z niedoborem manganu, co przekłada się na lepsze plony i zdrowie roślin.
