Jednym z najintensywniej uprawianych zbóż na terenie Polski jest kukurydza. Ziarno dostępne na rynku sklasyfikować można na wiele sposobów. Rolnicy poszukujący odmiany o najlepszych parametrach biorą pod uwagę szereg czynników, najważniejszym z nich jest oczywiście plenność, ale także wczesność, „dry down”, odporność na niekorzystne warunki pogodowe, choroby i szkodniki… Parametrem mającym ogromny wpływ na niemal wszystkie najważniejsze cechy kukurydzy jest typ wykształconego ziarna. Wyróżniamy dwa podstawowe typy: dent oraz flint. Każdy z nich charakteryzuje się odmienną genetyką, wymaganiami termicznymi oraz budową skrobi. Jaka kukurydza, dent czy flint, okaże się optymalna na Twoje pola? Sprawdź!
Spis treści
Kukurydza flint – charakterystyka
Podstawowa różnica między kukurydzą flint i dent tkwi w budowie ziarniaka, a dokładniej – bielma. Ma ono dwie warstwy – szklistą i mączystą. Kukurydza typu flint jest bardziej kulista i ma stosunkowo grubą warstwę bielma szklistego.
Ziarniaki typu flint mogą być siane w niedogrzaną glebę o temperaturze wynoszącej ok. 6˚C. Ich charakterystyczną cechą jest szybki rozwój początkowy. Polecane są rolnikom obsiewającym pola w skrajnych rejonach uprawy kukurydzy na terenie naszego kraju. Dobrze plonują na pozornie niekorzystnych stanowiskach, czyli glebach wolno nagrzewających się, zimnych i gliniastych. W porównaniu z ziarnem dent, kukurydza flint ma nieco mniejszy potencjał plonowania. Z drugiej strony, zawiera ona skrobię by-pass, która zwiększa jakość paszy. Trawiona jest ona dopiero w jelicie cienkim, nie w żwaczu, co zapobiega kwasicy, dostarcza energii niezbędnej do produkcji mleka bez wyrządzania szkody mikroorganizmom w żwaczu. Ziarno typu flint znajduje szerokie zastosowanie również w produkcji mąki i kasz. W odmianach typu flint w miarę postępu dojrzewania, przednia strona ziarna staje się coraz twardsza, a tym samym mniej przepuszczalna dla wody, co oznacza, że roślina ma większe zapotrzebowanie na energię do wysychania ziarna. Odmiany tego typu oddają mniej wody z ziarna na dalszych etapach dojrzewania, dlatego bardziej nadają się do wcześniejszych zbiorów.
Odmiany typu flint:
– pobierają wolniej i mniej wody w fazie kiełkowania
– szybko rozwijają się na początkowym etapie wzrostu
– mają średnie wymagania pod względem temperatury i nasłonecznienia
– posiadają wyższą tolerancję na chłody
– szybko dojrzewają
– wolniej oddają wodę z ziarna podczas dojrzewania
Kukurydza dent – charakterystyka
Kukurydza typu dent zwana niegdyś była końskim zębem. Określenie to zawdzięcza swojemu kształtowi. Ziarno dent jest płaskie, ma specyficzne zagłębienie (rejestr) na szczycie, a w jego masie dominuje bielmo mączyste. Wymaga siania w ogrzaną glebę o temperaturze wynoszącej przynajmniej 8˚C, a najlepiej 10-12˚C. Początkowy rozwój rośliny jest wolniejszy, a faza kwitnienia następuje później. Kukurydza dent uprawiana jest przede wszystkim w cieplejszych rejonach, na stanowiskach lekkich i szybko nagrzewających się. Duże, bogato ulistnione zboże jest przydatne do produkcji kiszonki dla bydła, biogazu, skrobi oraz alkoholu. Odmiany typu dent potrafią dłużej odkładać asymilaty – nawet do później jesieni, dlatego w większości przypadków powinny być młócone później. W kolejnych etapach dojrzewania boczne krawędzie ziarna stają się coraz twardsze i mniej przepuszczalne dla wody, ale przednia strona ziarna pozostaje miękka i dobrze przepuszczalna, dlatego w miarę postępu dojrzewania tracą coraz więcej wody z ziarna.
Odmiany typu dent:
– szybko pobierają wodę w fazie kiełkowania
– cechują się wolniejszym rozwojem na początkowym etapie wzrostu
– mają wysokie wymagania nasłonecznienia
– posiadają mniejszą tolerancję na chłody
– mają większą tolerancję na suszę i wysokie temperatury
– później dojrzewają
– szybko oddają wodę z ziarna w fazie dojrzewania
Kukurydza dent czy flint?
Nie wiesz, jaka kukurydza, dent czy flint, zagwarantuje Ci wysokie plony, a tym samym – zyski? W zasadzie wybór odmiany ze względu na typ ziarna, powinien ograniczać się do jego przeznaczenia. Jeśli chcesz uzyskać większą opłacalność uprawy i sprzedać ziarno do przerobu młynarskiego, np. na grysy to wybierz odmianę z ziarnem w typie flint. Jedną z najbardziej cenionych przez rolników i ekspertów z branży odmianą jest DIGITAL FAO 240 – kukurydza z wybitnie wysokim potencjałem plonowania nawet na słabyszych glebach. Wybierając kukurydzę Digital, oszczędzisz na suszeniu – luźne i cienkie koszulki okrywowe kolb odmiany Digital, w końcowym etapie dojrzewania powodują szybsze dosychanie ziarna. Efekt rozchylonych koszulek wspomagany jest dodatkowo w warunkach polowych działaniem wiatru i słońca. Ziarno szybko osiąga pełną dojrzałość i zbierane jest z niższą wilgotnością co ogranicza koszty suszenia. Jeśli chodzi o plonowanie, to porównując dwa sezony 2020 i 2021 odmiana DIGITAL osiągnęła niemal identyczny wynik plonowania w badaniach rozpoznawczych COBORU: 2020 – 129,6 dt/ha; 2021 – 129,4 dt/ha. Odmiana Digital wyróżnia się bardzo wysoką stabilnością plonowania bez względu na przebieg pogody w różnych sezonach wegetacyjnych.
Jeżeli natomiast chcesz zebrać ziarno z pola o bardzo niskiej wilgotności ale także uzyskać bardzo wysoki plon ziarna, wybierz odmianę o podobnym FAO ale w typie ziarna dent. Taką odmianą jest B2218 BRUCE LEE FAO 240-250, która jest odmianą wzorcową w COBORU. B2218 to bardzo udane połączenie bardzo wysokich możliwości plonotwórczych dzięki ciężkim ziarniakom w typie dent, przy jednoczesnym zachowaniu wczesności odmiany. W badaniach rozpoznawczych COBORU/PZPK w bardzo suchym 2022 roku odmiana Bruce Lee osiągnęła 103% wzorca, plonując średnio 13,66 t/ha czyli o 280 kg z hektara więcej niż średnio odmiany wzorcowe oraz 390 kg więcej z hektara od średniej wszystkich odmian w doświadczeniach. Odmiana B2218 Bruce Lee oprócz wysokich plonów, gwarantuje także zbiory z niskimi wilgotnościami. W badaniach rozpoznawczych COBORU/PZPK w 2022 roku, osiągała nawet 19,6% wilgotności (stacja Skołoszów), czy też być o prawie 3% wilgotności bardziej sucha (stacja Głubczyce) od odmian wzorcowych.